Έκθεση Α΄ Λυκείου: Εφηβεία (χαρακτηριστικά ηλικίας και προβλήματα) | Σημειώσεις Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Κωνσταντίνου Μάντη

Έκθεση Α΄ Λυκείου: Εφηβεία (χαρακτηριστικά ηλικίας και προβλήματα) | Σημειώσεις Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Κωνσταντίνου Μάντη

«Ελληνική γλώσσα: παρελθόν, παρόν και μέλλον» από το «Βήμα της Κυριακής»

«Ελληνική γλώσσα: παρελθόν, παρόν και μέλλον» από το «Βήμα της Κυριακής»: «Ελληνική γλώσσα: παρελθόν, παρόν και μέλλον» από το «Βήμα της Κυριακής»

Έκθεση Β΄ Λυκείου: Ανεργία (συνέπειες, αίτια & τρόποι αντιμετώπισης) | Σημειώσεις Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Κωνσταντίνου Μάντη

Έκθεση Β΄ Λυκείου: Ανεργία (συνέπειες, αίτια & τρόποι αντιμετώπισης) | Σημειώσεις Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Κωνσταντίνου Μάντη

Έκθεση Γ΄ Λυκείου «Το δίκαιο της πυγμής» (ασκήσεις σχολικού) | Σημειώσεις Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Κωνσταντίνου Μάντη

Έκθεση Γ΄ Λυκείου «Το δίκαιο της πυγμής» (ασκήσεις σχολικού) | Σημειώσεις Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Κωνσταντίνου Μάντη

Σημειώσεις Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Κωνσταντίνου Μάντη

Σημειώσεις Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Κωνσταντίνου Μάντη

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Γλωσσικές ασκήσεις στις Πανελλήνιες [2000 – 2014] | Σημειώσεις Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Κωνσταντίνου Μάντη

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Γλωσσικές ασκήσεις στις Πανελλήνιες [2000 – 2014] | Σημειώσεις Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Κωνσταντίνου Μάντη

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ

Α. Η έννοια της προπαγάνδας

·         Με τον όρο προπαγάνδα εννοούμε κάθε συστηματική προσπάθεια διάδοσης ιδεών, αξιών, δογμάτων ή προϊόντων.

·         Στόχος της προπαγάνδας είναι η τυφλή αποδοχή των προωθούμενων ιδεών ή προϊόντων από ένα πλήθος ανθρώπων. Για το λόγο αυτό, οι εκάστοτε προπαγανδιστές προσπαθούν να ακυρώσουν την κριτική σκέψη των δεκτών των μηνυμάτων τους, χρησιμοποιώντας μέσα εξαπάτησης και φανατισμού.

·         Η βασική τεχνική της προπαγάνδας βασίζεται στην απλοποίηση της πραγματικότητας και την άσκηση ψυχολογικής βίας (επίκληση στο συναίσθημα).

·         Η απλοποίηση της πραγματικότητας επιτυγχάνεται:

α)  μέσα από την απόκρυψη πλευρών της αλήθειας (πρβλ. το παλιό σύνθημα «ΠΑΣΟΚ = ΛΑΟΣ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ». Όπως γνωρίζουμε, στην πραγματικότητα ο λαός δεν κυβερνάει ο ίδιος αλλά μία πολιτική ελίτ, που έχει τα δικά της συμφέροντα. Ο ρόλος του λαού περιορίζεται απλά στο εκλέγει τους κυβερνώντες του, αφομοιώνοντας κατ’ επιλογή τα οράματα που εκείνοι φτιάχνουν γι’ αυτόν και υποτασσόμενος στις βουλές τους (ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τη λήψη αντιλαϊκών μέτρων). Πρόκειται δηλαδή για μία σχέση εξουσίας, που το συγκεκριμένο σύνθημα, εξομοιώνοντας το λαό με το εν λόγω κόμμα, αποκρύπτει)

β) μέσα από την κενολογία (ιδιαίτερα αισθητή στα διάφορα σλόγκαν π.χ. «Εμπρός για μια Ελλάδα νέα»)

·         Η άσκηση ψυχολογικής βίας επιτυγχάνεται:

α)  μέσα από την κινδυνολογία ή και την καταστροφολογία (π.χ. «Μετανοείτε χριστιανοί, η ώρα της κρίσεως έρχεται!»)

β)  γενικότερα, μέσω της υπερβολής, τόσο στις διατυπώσεις (βερμπαλισμός), όσο και στις περιγραφές (γλαφυρότητα). Πρβλ. το παράδειγμα παρακάτω

γ)  μέσω της επίκλησης συμβόλων ή εννοιών με τεράστιο συναισθηματικό (δηλ. ιδεολογικό) βάρος (π.χ. πατρίδα, Ελλάδα, λαός, εργατική τάξη)

δ)  μέσα από τη συνθηματολογία, που, όντας τηλεγραφική και απλουστευτική, ακυρώνει την κριτική σκέψη και φανατίζει

·         Η προπαγανδιστική τεχνική χρησιμοποιεί επίσης:

α) την προσωπολατρία (πρβλ. τις προεκλογικές αφίσες με τα πρόσωπα των υποψηφίων πρωθυπουργών ή τα ολοκληρωτικά καθεστώτα)

β)  τη συνεχόμενη επανάληψη του μηνύματος, μέχρι να εντυπωθεί στο μυαλό του δέκτη

Β. Προπαγάνδα και διαφήμιση: σημεία ανάπτυξης του θέματος

·         Ομοιότητες της διαφήμισης[1] με την προπαγάνδα:

1.      Χρησιμοποιούν τα ίδια μέσα (ραδιόφωνο, τηλεόραση, έντυπα, αφίσες κ.ά.)

2.      Έχουν τον ίδιο στόχο (αποδοχή από τον κόσμο ενός συγκεκριμένου μηνύματος ή προϊόντος)

3.      Χρησιμοποιούν τις ίδιες τεχνικές (επανάληψη μηνυμάτων, απλοποίηση πραγματικότητας, άσκηση ψυχολογικής βίας)

·         Συγκεκριμένα, οι ομοιότητες της διαφήμισης με την προπαγάνδα ως προς τις τεχνικές ανιχνεύεται στα εξής:

1.      Απόκρυψη πλευρών της αλήθειας (π.χ. πληροφοριών πάνω στην τιμή ή τις δόσεις αγοράς ενός προϊόντος)

2.      Προβολή (κυρίως αυτό!) μίας ψευδούς πραγματικότητας (ωραιοποίηση = εξαπάτηση)

3.      Χρήση συμβολισμών (π.χ. όταν ένα αυτοκίνητο παρουσιάζεται να το οδηγεί ένας πετυχημένος επιχειρηματίας)

4.      Συνθηματολογία (σλόγκαν)

5.      Υιοθέτηση συγκεκριμένων κάθε φορά χρωμάτων, μουσικών και εικόνων από τους ειδικούς επικοινωνιολόγους, ώστε, μέσω της συνειρμικής σκέψης, να υποβάλουν στους δέκτες κατευθυνόμενα μηνύματα (εξαπάτηση, έλεγχος)

6.      Επανάληψη μηνύματος

7.      Προσωπολατρία (στις πολιτικές διαφημίσεις)

·         Συνέπειες της διαφημιστικής προπαγάνδας

1.      Άσκηση ψυχολογικής βίας στους καταναλωτές (τους μαθαίνει να εξαρτούν το προσωπικό τους κύρος και την ευτυχία από τη δυνατότητα κατοχής συγκεκριμένων προϊόντων) → ροπή προς τον καταναλωτισμό, παράδοση στον υλισμό

2.      Συνέπειες του υλισμού: πνευματική ακαλλιέργεια, αποξένωση από τη μόρφωση και τις τέχνες (→ πολιτιστική έκπτωση, έξαρση φαινομένου λαϊκισμού, απώλεια κριτικού πνεύματος), αδιαφορία για τα κοινά και ηθική-αξιακή αποτελμάτωση (→ εκκένωση της δημοκρατίας από το βαθύτερο νόημά της, που είναι η ενεργός συμμετοχή του υπεύθυνου και κριτικά σκεπτόμενου πολίτη)

3.      Η διαφημιστική προπαγάνδα, προβάλλοντας συνεχώς εικόνες πλούτου, μπορεί να οδηγήσει ανθρώπους φτωχούς στην παραβατικότητα (κλοπές κλπ.)

4.      Σε περιόδους κρίσης (π.χ. μαζικής ανεργίας και φτώχειας, περιφερειακής ή και παγκόσμιας αστάθειας) και στο βαθμό που εκπορεύεται από ακραίους ιδεολογικοπολιτικούς χώρους, η διαφημιστική (πολιτική) προπαγάνδα μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη ενός κλίματος ρατσισμού, εθνικισμού ή και πολεμικής υστερίας → εξώθηση στη βία

5.      Γενικά, η πολιτική διαφήμιση, στο βαθμό που δεν αποκαλύπτει το σύνολο των θέσεων των κομμάτων και αναλώνεται στη στείρα συνθηματολογία ή και την προσωπολατρία, ακυρώνει την κριτική σκέψη των πολιτών και τους μετατρέπει σε πειθήνιους ή και φανατισμένους οπαδούς.

6.      Οι διαφημίσεις κοινωνικού περιεχομένου, αν και χρησιμοποιούν και αυτές προπαγανδιστικές τεχνικές (π.χ. προβολή σκελετωμένων παιδιών της Αφρικής, που έχουν ως στόχο τους να μας προκαλέσουν τον οίκτο ή και να μας ενοχοποιήσουν για την αδιαφορία που δείχνουμε απέναντι στο εκεί συντελούμενο δράμα), ωστόσο οδηγούν σε θετικά αποτελέσματα (ευαισθητοποίηση του κόσμου γύρω από ένα κοινωνικό πρόβλημα)

·         Προτάσεις αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών της διαφημιστικής προπαγάνδας

1.      Θέσπιση νομικού πλαισίου, που να προστατεύει τον καταναλωτή από την αθέμιτη διαφήμιση

2.      Παιδεία (επαφή με τις μεγάλες πνευματικές αξίες → αντίσταση στον υλισμό ανάπτυξη κριτικού πνεύματος κλπ.)

3.      Γονείς (να αποκαλύπτουν στα παιδιά τους την πλάνη των διαφημίσεων και να τα μαθαίνουν στη φειδώ, προσανατολίζοντάς τα προς δημιουργικές δραστηριότητες)

4.      Σωστή διαχείριση ελεύθερου χρόνου (τέχνη, αθλητισμός, πολιτική): ο άνθρωπος ανακαλύπτει την πραγματική αξία του και αποκτά κύρος, όχι μέσα από τον καταναλωτισμό, αλλά εκφράζοντας (αξιοποιώντας) την εγγενή δημιουργικότητά του

5.      Διανοούμενοι: οφείλουν να εγείρουν ένα λόγο αντίστασης απέναντι στον υλισμό

---

[1]  Λαμβάνουμε υπόψη πως υπάρχουν τρία είδη διαφήμισης: η εμπορική, η κοινωνική και η πολιτική, όπου, πέρα από τις ομοιότητές τους, το καθένα διατηρεί και κάποια ιδιαίτερα γνωρίσματα.

ΓΥΝΑΙΚΑ – ΠΑΙΔΙ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥΣ

ΓΥΝΑΙΚΑ Ι. Μορφές παραβιάσεων

• Υποτίμηση - αποκλεισμός από τη δημόσια ζωή: η υποτίμηση και ο αποκλεισμός της γυναίκας από το δημόσιο χώρο υπήρξαν μόνιμα χαρακτηριστικά όλων ανεξαιρέτως των πολιτισμών από αρχαιοτάτων χρόνων. Στην εποχή μας, αν και έχουν γίνει τεράστια βήματα προόδου σε σχέση με το παρελθόν - χάρη, πρώτα απ’ όλα, στους μακροχρόνιους αγώνες του φεμινιστικού κινήματος - ωστόσο αποκλεισμοί και καθυστερημένες νοοτροπίες εξακολουθούν να επιβιώνουν. Οι γυναίκες σε πολλές περιπτώσεις (ιδιαίτερα στις μουσουλμανικές και τις τριτοκοσμικές χώρες, αλλά όχι μόνο) θεωρούνται ακόμα και σήμερα πλάσματα «κατώτερα», «αδύναμα» ή «μιαρά», που οφείλουν να μένουν κλεισμένα στο σπίτι, αφοσιωμένα στα «οικιακά τους καθήκοντα», υποχείρια των πατεράδων ή των συζύγων τους. Όπως δείχνουν οι επίσημες στατιστικές, ακόμα και στις ανεπτυγμένες χώρες οι γυναίκες σπουδάζουν και εργάζονται σε μικρότερα ποσοστά, ενώ στον πολιτικό στίβο και τα δημόσια αξιώματα η εκπροσώπησή τους είναι υπολειμματική (στις μουσουλμανικές και ορισμένες τριτοκοσμικές χώρες αποκλείονται από όλες τις δημόσιες δραστηριότητες δια νόμου).

• Οικονομική εκμετάλλευση: αν και οι παραδοσιακές μισθολογικές διακρίσεις μεταξύ αντρών και γυναικών έχουν πλέον εκλείψει - τουλάχιστον στις χώρες του καπιταλιστικού κέντρου, όπου όμως δε λείπουν και οι εξαιρέσεις - ωστόσο η εργασιακή ανισότητα μεταξύ των δύο φύλων και η παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων των γυναικών εξακολουθούν, έστω και άτυπα, να υφίστανται: όπως δείχνουν οι επίσημες στατιστικές, οι γυναίκες πλήττονται από την ανεργία περισσότερο, ενώ κάποιες φορές δυσκολεύονται να βρουν δουλειά, επειδή οι εργοδότες δεν εμπιστεύονται τη δυνατότητα επιβολής τους ή επειδή δε θέλουν να τους παραχωρήσουν την άδεια τοκετού, όποτε αυτός προκύψει.

 • Σωματική - σεξουαλική κακοποίηση: θύματα της μυϊκής υστέρησής τους, των καθυστερημένων ανδροκρατικών παραδόσεων και της οικονομικής εξάρτησής τους (που τις κρατάει δέσμιες κάποιου συζύγου ή πατέρα-«προστάτη»), οι γυναίκες βιώνουν συχνά την ταπείνωση και τον εξευτελισμό με τον πλέον επώδυνο τρόπο. Στη Νιγηρία, επειδή θεωρούνται φύσει αμαρτωλές και έκλυτες, υποβάλλονται σε νεαρή ηλικία στο επαίσχυντο μαρτύριο της κλειτοριδεκτομής, προκειμένου να μη νοιώθουν σεξουαλική ηδονή και να μην έχουν άρα κίνητρο για να απατήσουν τον άντρα τους. Στην ίδια χώρα αλλά και σε άλλες, όπου ισχύει ο μουσουλμανικός νόμος της «Σαρία», οι μοιχαλίδες και οι ανύπαντρες μητέρες τιμωρούνται με θάνατο δια λιθοβολισμού. Στα ανεπτυγμένα κράτη του καπιταλιστικού κέντρου μπορεί βέβαια να μη συναντάμε αντίστοιχες αγριότητες, ωστόσο οι βιασμοί και οι ξυλοδαρμοί γυναικών είναι ένα καθημερινό φαινόμενο, που αποδεικνύει πως και εκεί οι γυναίκες δεν έχουν καταφέρει ακόμα να γίνονται απόλυτα σεβαστές ως άνθρωποι με ανάγκες, επιθυμίες και δικαιώματα .

 • Πορνεία: η απόλυτη έκφραση του γυναικείου εξευτελισμού. Στη σημερινή εποχή γνωρίζει ιδιαίτερη έξαρση, λόγω της φτώχειας που μαστίζει τις τριτοκοσμικές χώρες και τα κράτη του πρώην ανατολικού συνασπισμού. Με την πορνεία το πρόβλημα δεν εστιάζεται μόνο στους κινδύνους που διατρέχει η γυναίκα από τους κάθε είδους πελάτες, «προστάτες» ή φορείς ασθενειών, αλλά και στην ισοπέδωση του ψυχοσυναισθηματικού της κόσμου, στη διάλυση της προσωπικής της ζωής και στην κοινωνική περιθωριοποίηση που βιώνει.

 • Πόλεμοι: οι γυναίκες και τα παιδιά είναι τα αθώα θύματα όλων των πολέμων. ΙΙ. Προτάσεις αντιμετώπισης • Νομική διασφάλιση της γυναικείας ισότητας από όλα τα κράτη

• Ανατροπή των καθυστερημένων παραδόσεων και νοοτροπιών μέσω της παιδείας και - όπου είναι αναγκαίο (π.χ. στην περίπτωση του μουσουλμανικού νόμου της Σαρία) - μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων. Άντρες και γυναίκες θα πρέπει να αποκτήσουν μία άλλη αντίληψη για το ρόλο τους, που δε θα βασίζεται στον ανταγωνισμό και την προκατάληψη, αλλά στην ισοτιμία και τον αμοιβαίο σεβασμό.
 • Οι ίδιες οι γυναίκες θα πρέπει να παλέψουν για τα δικαιώματά τους και να διεκδικήσουν μία άλλη θέση στην κοινωνία, αποβάλλοντας το αίσθημα υποτέλειας και τα στερεότυπα γύρω από το ρόλο τους, που πολλές φορές ενσωματώνουν και αναπαράγουν οι ίδιες.

 • Οικονομική, νομική και ψυχολογική υποστήριξη των άνεργων κακοποιημένων γυναικών από το κράτος.

 • Κρατική στήριξη των ανύπαντρων και άνεργων μητέρων μέσω επιδομάτων και προγραμμάτων απασχόλησης. Παροχή δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τις ίδιες και τα παιδιά τους. ΠΑΙΔΙ Ι. Μορφές παραβιάσεων
 • Παιδική εργασία (ιδιαίτερα σε χώρες του τρίτου κόσμου, αλλά, ως ένα βαθμό και στο ανεπτυγμένο καπιταλιστικό κέντρο)
• Συμμετοχή σε πολέμους: σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας είναι ιδιαίτερα συνηθισμένη η στρατολόγηση των παιδιών στους εμφύλιους πολέμους. Υπάρχει συνθήκη του Ο.Η.Ε. που την απαγορεύει, όμως δεν την έχουν υπογράψει όλα τα κράτη-μέλη του (μεταξύ αυτών και οι Η.Π.Α.)
• Θάνατοι από λοιμούς και σιτοδείες (Σομαλία, Αιθιοπία κ.α.)
• Σωματική και σεξουαλική κακοποίηση, παιδική πορνεία
 • Εμπόριο παιδικών οργάνων
• Ζητιανιά, στέρηση υγειονομικής περίθαλψης και παιδείας (ακόμα και σε ανεπτυγμένα κράτη)
 • Ναρκωτικά ΙΙ. Προτάσεις • Δραστηριοποίηση του Ο.Η.Ε. και της UNISEF για την προστασία των παιδιών όλου του κόσμου • Παροχή οικονομικής βοήθειας στις χώρες του Τρίτου κόσμου • Καταπολέμηση της φτώχειας (της κύριας αιτίας για όλα τα δεινά που βιώνουν τα παιδιά) • Δωρεάν, υποχρεωτική και απροϋπόθετη εκπαίδευση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλα τα παιδιά του κόσμου. • Λήψη ειδικής μέριμνας για τα παιδιά των άπορων οικογενειών και των φυλακισμένων • Εξάρθρωση των κυκλωμάτων παιδικής πορνείας και διακίνησης παιδικών οργάνων

δάσκαλε, τ΄ είναι τούτο;: ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΟΥ ΜΠΑΙΝΕΙ ΚΟΜΜΑ

δάσκαλε, τ΄ είναι τούτο;: ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΟΥ ΜΠΑΙΝΕΙ ΚΟΜΜΑ: Κόμμα (,) (παυστικό σημείο στίξης: μικρότερο σε σχέση με την τελεία σταμάτημα της φωνής) βάζουμε στις εξής περιπτώσεις: 1. Όταν έχουμε ασ...