ΕΚΘΕΣΗ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ-ΘΕΜΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ: ΓΥΝΑΙΚΑ-ΠΑΙΔΙ

ΓΥΝΑΙΚΑ – ΠΑΙΔΙ

ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥΣ

ΓΥΝΑΙΚΑ

Ι. Μορφές παραβιάσεων

·        Υποτίμηση - αποκλεισμός από τη δημόσια ζωή: η υποτίμηση και ο αποκλεισμός της γυναίκας από το δημόσιο χώρο υπήρξαν μόνιμα χαρακτηριστικά όλων ανεξαιρέτως των πολιτισμών από αρχαιοτάτων χρόνων. Στην εποχή μας, αν και έχουν γίνει τεράστια βήματα προόδου σε σχέση με το παρελθόν - χάρη, πρώτα απ’ όλα, στους μακροχρόνιους αγώνες του φεμινιστικού κινήματος - ωστόσο αποκλεισμοί και καθυστερημένες νοοτροπίες εξακολουθούν να επιβιώνουν. Οι γυναίκες σε πολλές περιπτώσεις (ιδιαίτερα στις μουσουλμανικές και τις τριτοκοσμικές χώρες, αλλά όχι μόνο) θεωρούνται ακόμα και σήμερα πλάσματα «κατώτερα», «αδύναμα» ή «μιαρά», που οφείλουν να μένουν κλεισμένα στο σπίτι, αφοσιωμένα στα «οικιακά τους καθήκοντα», υποχείρια των πατεράδων ή των συζύγων τους. Όπως δείχνουν οι επίσημες στατιστικές, ακόμα και στις ανεπτυγμένες χώρες οι γυναίκες σπουδάζουν και εργάζονται σε μικρότερα ποσοστά, ενώ στον πολιτικό στίβο και τα δημόσια αξιώματα η εκπροσώπησή τους είναι υπολειμματική (στις μουσουλμανικές και ορισμένες τριτοκοσμικές χώρες αποκλείονται από όλες τις δημόσιες δραστηριότητες δια νόμου).

·        Οικονομική εκμετάλλευση: αν και οι παραδοσιακές μισθολογικές διακρίσεις μεταξύ αντρών και γυναικών έχουν πλέον εκλείψει - τουλάχιστον στις χώρες του καπιταλιστικού κέντρου, όπου όμως δε λείπουν και οι εξαιρέσεις - ωστόσο η εργασιακή ανισότητα μεταξύ των δύο φύλων και η παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων των γυναικών εξακολουθούν, έστω και άτυπα, να υφίστανται: όπως δείχνουν οι επίσημες στατιστικές, οι γυναίκες πλήττονται από την ανεργία περισσότερο, ενώ κάποιες φορές δυσκολεύονται να βρουν δουλειά, επειδή οι εργοδότες δεν εμπιστεύονται τη δυνατότητα επιβολής τους ή επειδή δε θέλουν να τους παραχωρήσουν την άδεια τοκετού, όποτε αυτός προκύψει.

·        Σωματική - σεξουαλική κακοποίηση: θύματα της μυϊκής υστέρησής τους, των καθυστερημένων ανδροκρατικών παραδόσεων και της οικονομικής εξάρτησής τους (που τις κρατάει δέσμιες κάποιου συζύγου ή πατέρα-«προστάτη»), οι γυναίκες βιώνουν συχνά την ταπείνωση και τον εξευτελισμό με τον πλέον επώδυνο τρόπο. Στη Νιγηρία, επειδή θεωρούνται φύσει αμαρτωλές και έκλυτες, υποβάλλονται σε νεαρή ηλικία στο επαίσχυντο μαρτύριο της κλειτοριδεκτομής, προκειμένου να μη νοιώθουν σεξουαλική ηδονή και να μην έχουν άρα κίνητρο για να απατήσουν τον άντρα τους. Στην ίδια χώρα αλλά και σε άλλες, όπου ισχύει ο μουσουλμανικός νόμος της «Σαρία», οι μοιχαλίδες και οι ανύπαντρες μητέρες τιμωρούνται με θάνατο δια λιθοβολισμού. Στα ανεπτυγμένα κράτη του καπιταλιστικού κέντρου μπορεί βέβαια να μη συναντάμε αντίστοιχες αγριότητες, ωστόσο οι βιασμοί και οι ξυλοδαρμοί γυναικών είναι ένα καθημερινό φαινόμενο, που αποδεικνύει πως και εκεί οι γυναίκες δεν έχουν καταφέρει ακόμα να γίνονται απόλυτα σεβαστές ως άνθρωποι με ανάγκες, επιθυμίες και δικαιώματα[1].

·        Πορνεία: η απόλυτη έκφραση του γυναικείου εξευτελισμού. Στη σημερινή εποχή γνωρίζει ιδιαίτερη έξαρση, λόγω της φτώχειας που μαστίζει τις τριτοκοσμικές χώρες και τα κράτη του πρώην ανατολικού συνασπισμού. Με την πορνεία το πρόβλημα δεν εστιάζεται μόνο στους κινδύνους που διατρέχει η γυναίκα από τους κάθε είδους πελάτες, «προστάτες» ή φορείς ασθενειών, αλλά και στην ισοπέδωση του ψυχοσυναισθηματικού της κόσμου, στη διάλυση της προσωπικής της ζωής και στην κοινωνική περιθωριοποίηση που βιώνει.

·        Πόλεμοι: οι γυναίκες και τα παιδιά είναι τα αθώα θύματα όλων των πολέμων.

ΙΙ. Προτάσεις αντιμετώπισης

·        Νομική διασφάλιση της γυναικείας ισότητας από όλα τα κράτη

·        Ανατροπή των καθυστερημένων παραδόσεων και νοοτροπιών μέσω της παιδείας και - όπου είναι αναγκαίο (π.χ. στην περίπτωση του μουσουλμανικού νόμου της Σαρία) - μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων. Άντρες και γυναίκες θα πρέπει να αποκτήσουν μία άλλη αντίληψη για το ρόλο τους, που δε θα βασίζεται στον ανταγωνισμό και την προκατάληψη, αλλά στην ισοτιμία και τον αμοιβαίο σεβασμό.

·        Οι ίδιες οι γυναίκες θα πρέπει να παλέψουν για τα δικαιώματά τους και να διεκδικήσουν μία άλλη θέση στην κοινωνία, αποβάλλοντας το αίσθημα υποτέλειας και τα στερεότυπα γύρω από το ρόλο τους, που πολλές φορές ενσωματώνουν και αναπαράγουν οι ίδιες.

·        Οικονομική, νομική και ψυχολογική υποστήριξη των άνεργων κακοποιημένων γυναικών από το κράτος.

·        Κρατική στήριξη των ανύπαντρων και άνεργων μητέρων μέσω επιδομάτων και προγραμμάτων απασχόλησης. Παροχή δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τις ίδιες και τα παιδιά τους.

ΠΑΙΔΙ

Ι. Μορφές παραβιάσεων

·        Παιδική εργασία (ιδιαίτερα σε χώρες του τρίτου κόσμου, αλλά, ως ένα βαθμό και στο ανεπτυγμένο καπιταλιστικό κέντρο)

·        Συμμετοχή σε πολέμους: σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας είναι ιδιαίτερα συνηθισμένη η στρατολόγηση των παιδιών στους εμφύλιους πολέμους. Υπάρχει συνθήκη του Ο.Η.Ε. που την απαγορεύει, όμως δεν την έχουν υπογράψει όλα τα κράτη-μέλη του (μεταξύ αυτών και οι Η.Π.Α.)

·        Θάνατοι από λοιμούς και σιτοδείες (Σομαλία, Αιθιοπία κ.α.)

·        Σωματική και σεξουαλική κακοποίηση, παιδική πορνεία

·        Εμπόριο παιδικών οργάνων

·        Ζητιανιά, στέρηση υγειονομικής περίθαλψης και παιδείας (ακόμα και σε ανεπτυγμένα κράτη)

·        Ναρκωτικά

ΙΙ. Προτάσεις

·        Δραστηριοποίηση του Ο.Η.Ε. και της UNISEF για την προστασία των παιδιών όλου του κόσμου

·        Παροχή οικονομικής βοήθειας στις χώρες του Τρίτου κόσμου

·        Καταπολέμηση της φτώχειας (της κύριας αιτίας για όλα τα δεινά που βιώνουν τα παιδιά)

·        Δωρεάν, υποχρεωτική και απροϋπόθετη εκπαίδευση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλα τα παιδιά του κόσμου.

·        Λήψη ειδικής μέριμνας για τα παιδιά των άπορων οικογενειών και των φυλακισμένων

·        Εξάρθρωση των κυκλωμάτων παιδικής πορνείας και διακίνησης παιδικών οργάνων

---

[1] Οι δράστες αυτών των βιασμών και των ξυλοδαρμών είναι συνηθέστερα συγγενείς των γυναικών, που βιαιοπραγούν εναντίον τους επειδή δεν είναι από μόνες τους αρκετά «διαθέσιμες», σεμνές ή «υπάκουες».